Lipstick Effect | लिपस्टिक इफेक्ट म्हणजे काय?, अंडर विअरची विक्री अर्थव्यवस्थेची स्थिती कशी सांगते? तज्ज्ञांकडून समजून घ्या

Lipstick Effect | जागतिक अर्थव्यवस्था सध्या महागाई आणि मंदीच्या काळातून जात आहे. रशिया-युक्रेन युद्धामुळे महामारीशी लढा दिल्यानंतर जागतिक अर्थव्यवस्था रिकव्हरी मोडमध्ये येण्याचे संकट आणखी वाढले आहे. अशा परिस्थितीत अर्थव्यवस्थेची स्थिती समजून घेण्यासाठी अर्थशास्त्रज्ञ अनेक प्रकारच्या डेटा आणि ट्रेंडची मदत घेतात. अर्थव्यवस्थेची स्थिती समजून घेण्यासाठी असाच एक परिणाम म्हणजे लिपस्टिक इफेक्ट.

लिपस्टिक इफेक्ट म्हणजे काय :
लिपस्टिक इफेक्ट म्हणजे अर्थव्यवस्थेची स्थिती जिथे लोक छोट्या सुविधा आणि लक्झरीवर खर्च करत राहतात. मंदीच्या काळातही अशी स्थिती कधी कधी कधी दिसून येते. जागतिक अर्थव्यवस्थेत लिपस्टिकचा परिणाम अनेकदा दिसून आला आहे. अर्थव्यवस्थेत मंदी आली किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचा दबाव आला की महिला महागड्या गोष्टींवरचा खर्च कमी करतात, असं तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे. परंतु, ते अशा गोष्टींवर खर्च वाढवतात जे त्यांच्या बजेटवर विपरित परिणाम न करता त्यांचा मूड सुधारण्यास मदत करू शकतात. लिपस्टिक ही अशीच एक गोष्ट आहे. अर्थशास्त्राच्या भाषेत या संकल्पनेला ‘लिपस्टिक इफेक्ट’ असे म्हटले गेले आहे.

हा टर्म कधी चर्चेत आला :
२००१ च्या मंदीच्या काळात लिपस्टिक इफेक्ट प्रथम प्रकाशझोतात आला. अर्थव्यवस्थेची बिकट अवस्था असतानाही लिपस्टिकची विक्री वाढल्याचं त्यावेळी पाहायला मिळालं. हे १९२९ आणि १९९३ च्या महामंदीच्या वेळीही पाहिले गेले होते. त्याला ‘लिपस्टिक इंडेक्स’ असे नाव देण्यात आले. या सिद्धांतानुसार अर्थव्यवस्थेचे आरोग्य आणि सौंदर्यप्रसाधनांची विक्री यांचा उलटा संबंध आहे.

सध्या आपल्या अर्थव्यवस्थेत लिपस्टिक इफेक्ट दिसून येत असल्याचं तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे. एनपीडी विश्लेषक नतालिया बांबीझा यांच्या मते, २०२२ च्या पहिल्या तिमाहीत लिपस्टिकच्या विक्रीत वर्षभरापूर्वी याच कालावधीत ४८ टक्क्यांनी वाढ झाली होती. अमेरिकेसह जगातील अनेक मोठ्या देशांमध्ये उच्च महागाईचा परिणाम लोकांच्या बजेटवर झाल्याचं तज्ज्ञांनी सांगितलं.

अंडरवेअरची विक्रीही अर्थव्यवस्थेच्या अवस्थेशी संबंधित :
तज्ञांनी अंडरवेअरच्या विक्रीचा संबंध अर्थव्यवस्थेच्या आरोग्याशी जोडला आहे. २००८ मध्ये अमेरिकेत मंदी आली. त्यावेळी अमेरिकेच्या सेंट्रल बँक फेडरल रिझर्व्हच्या प्रमुख एलेन ग्रीनस्पॅन यांनी सांगितले होते की, अंडरवेअरच्या विक्रीचा अंदाज अर्थव्यवस्थेच्या स्थितीवरून लावला जाऊ शकतो. ते म्हणाले होते की, मंदीच्या काळात पुरुष नवीन अंतर्वस्त्रे खरेदी करणे बंद करतात. याचे कारण म्हणजे अंतर्वस्त्र हे झाकलेले कापड आहे म्हणजे ते दिसत नाही. त्यामुळे लोक या कपड्यांवर कमी खर्च करतात आणि दिसेल त्याच कपड्यांवर खर्च करतात.

अर्थव्यवस्थेत मंदी येते तेव्हा डेटिंग वेबसाइट्सच्या कमाईतही वाढ :
त्याचप्रमाणे तज्ज्ञांच्या मते, जेव्हा अर्थव्यवस्थेत मंदी येते तेव्हा डेटिंग वेबसाइट्सच्या कमाईतही वाढ होते. याचं कारण म्हणजे नोकऱ्या गेल्यामुळे लोकांना घरात राहणं भाग पडतं आणि अशा परिस्थितीत ते आपला वेळ घालवण्यासाठी डेटिंग वेबसाइट्सचा वापर करतात. 2009 मध्ये झालेल्या बाजाराच्या पडझडीच्या वेळी मॅच.com चा चौथ्या तिमाहीतील नफा गेल्या सात वर्षांतील सर्वाधिक होता. अमेरिकेत सेन्सस ब्युरोने किरकोळ विक्रीची आकडेवारी जाहीर केली. यानुसार जुलैमध्ये किरकोळ विक्री स्थिर राहिली आहे. याचाच अर्थ महागाईचा परिणाम अमेरिकन जनतेच्या बजेटवर होत आहे.

महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title: Lipstick Effect is used to know the condition of the economy check details 21 August 2022.