Gifted Property Deed | आपण नातेवाईकांना भेट दिलेली मालमत्ता परत घेऊ शकतो का?, याबाबतचा कायदा नियम लक्षात ठेवा

Gifted Property Deed | जर तुम्ही एखाद्याला एखादी मालमत्ता भेट म्हणून दिली असेल, तर ती तुम्ही नंतर परत घेऊ शकाल का? किंवा कुटुंबातील एखाद्या सदस्याने, नातेवाईकाने किंवा जवळच्या सहकाऱ्याने तुम्हाला एखादी मालमत्ता भेट म्हणून दिली असेल, तर ती नंतर परत घेतल्याचा दावा ते करू शकतात का? या निर्णयाचं उत्तर जाणून घेण्याआधी प्रॉपर्टी गिफ्ट करण्याची प्रक्रिया काय आहे, हे समजून घेणं गरजेचं आहे.

मालमत्ता भेट देण्याचा योग्य मार्ग कोणता आहे :
मालमत्ता हस्तांतरण कायदा, १८८२ च्या कलम १२२ मध्ये कायद्याच्या दृष्टीने याचा अर्थ काय आहे हे स्पष्ट केले आहे. या कलमानुसार मालमत्ता भेट देणे म्हणजे त्या मालमत्तेच्या मालकाने स्वत:च्या इच्छेने ती दुसऱ्या व्यक्तीच्या नावे हस्तांतरित केली आहे आणि त्या बदल्यात त्याने कोणत्याही मालमत्तेच्या प्राप्तकर्त्याकडून कोणतेही पैसे किंवा मूल्य घेतलेले नाही. जेव्हा भेटवस्तू देणारा मालमत्ता प्राप्तकर्त्याकडे हस्तांतरित करतो आणि ती प्राप्त करणार् या व्यक्तीने स्वीकारली तेव्हा भेट देण्याची प्रक्रिया पूर्ण केली जाते.

सेल डीड आणि गिफ्ट डीडमध्ये काय फरक आहे :
सेल डीडमध्ये तुम्ही पैसे घेऊन म्हणजेच त्याचे मूल्य घेऊन तुमची मालमत्ता दुसऱ्याकडे हस्तांतरित करता. विक्री करारात तुम्ही तुमची मालमत्ता किती किमतीला विकत आहात, असा स्पष्ट उल्लेख आहे. सरकार विक्रीच्या कामांवर मुद्रांक शुल्कही वसूल करते. परंतु जेव्हा आपण कोणतीही किंमत न आकारता आपली मालमत्ता विनामूल्य हस्तांतरित करत असता तेव्हा गिफ्ट डीड केले जातात. सर्वसाधारणपणे एखादी व्यक्ती केवळ जवळच्या नातेवाईकालाच प्रॉपर्टी गिफ्ट करू शकते.

तुम्ही काही मालमत्ता भेट देऊ शकता का :
नाही। तुमच्या मालकीच्या प्रत्येक वस्तूला तुम्ही भेटवस्तू देऊ शकत नाही. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही हिंदू असाल, तर तुम्ही तुमची अधिग्रहित केलेली मालमत्ताच भेट म्हणून देऊ शकता, तुमच्या कुटुंबातील इतर सदस्यांना किंवा तुमच्या पुढच्या पिढीच्या वारसदारांना ही मिळालेली वडिलोपार्जित मालमत्ता नाही. जर तुम्ही एखाद्या मालमत्तेचे सामायिक मालक असाल, तर तुम्ही मालमत्तेतील तुमचा हिस्साच भेट म्हणून देऊ शकता. तेही काही अटींसह.

भेटवस्तू दिलेली मालमत्ता परत घेता येईल का :
आता या लेखाचा मुख्य उद्देश असलेल्या प्रश्नाचे उत्तर देऊ या. एकदा का कायदेशीर भेटवस्तू देण्याची प्रक्रिया पूर्ण झाली की ती बरखास्त करता येत नाही. म्हणजे भेटवस्तू देणाऱ्याने स्वत:च्या मर्जीने आपली मालमत्ता दुसऱ्या व्यक्तीला भेट म्हणून दिली आणि दुसऱ्या व्यक्तीने ती स्वीकारली आणि मग कागदपत्रांतील मालमत्तेची मालकीही नव्या मालकाकडे हस्तांतरित झाली, तर सामान्य परिस्थितीत हा व्यवहार रद्द करता येत नाही. पण हे काही विलक्षण परिस्थितीतही करता येऊ शकतं.

कोणत्या परिस्थितीत तुम्ही भेट वस्तू परत मिळवू शकता :
१. भेटवस्तू दिलेली मालमत्ता सहसा परत घेतली जाऊ शकत नाही. परंतु मालमत्ता हस्तांतरण कायद्याच्या कलम १२६ मध्ये भेटवस्तूंचे करार रद्द केले जाऊ शकतात अशा परिस्थितीबद्दल सांगितले आहे.

२. जर भेटवस्तू देणारा आणि घेणारा या दोघांचेही यावर एकमत झाले, तर परस्पर संमतीने गिफ्ट डीड निलंबित किंवा रद्द केले जाऊ शकते.
गिफ्ट डीडवर स्वाक्षरी करूनही मालमत्ता हस्तांतरीत झाली नसेल आणि नंतर गिफ्ट देणाऱ्याने आपला निर्णय बदलला तर अशा परिस्थितीतही त्याच्या इच्छेनुसार गिफ्ट डीड रद्द समजण्यात येऊ शकते.

३. प्रॉपर्टी गिफ्ट करण्यासाठी आवश्यक अट म्हणून गिफ्ट डीडमध्ये तरतूद समाविष्ट करण्यात आली असेल तर ती पूर्ण झाली नाही तरी गिफ्ट रद्द करता येऊ शकतं. उदा., जर एखाद्या पित्याने आयुष्यभर आपली काळजी घेईल आणि नंतर मुलगा आपली जबाबदारी पार पाडणार नाही, या अटीवर मुलाला आपली मालमत्ता भेट म्हणून दिली, तर वडील त्याचे गिफ्ट डीड रद्द करून ती मालमत्ता परत घेण्याचा दावा करू शकतात.

फसवणूक किंवा बळजबरीद्वारे मिळालेल्या भेटवस्तू रद्द केल्या जाऊ शकतात :
जर देणाऱ्याने आपल्या मुक्त इच्छेचा वापर करून भेटवस्तू देण्याचा निर्णय घेतला असेल तरच गिफ्ट डीड वैध ठरते. परंतु नंतर जर हे सिद्ध झाले की, भेटवस्तू घेणाऱ्याला दबाव आणून, कोणतीही फसवणूक करून किंवा चुकीच्या माहितीच्या माध्यमातून दिशाभूल करून भेटवस्तू मिळाली आहे, तर असे गिफ्ट डीड अवैध ठरवले जाऊ शकते. याशिवाय कोणतीही अल्पवयीन व्यक्ती गिफ्ट डीडच्या माध्यमातून कुणालाही प्रॉपर्टी गिफ्ट करू शकत नाही, कारण भारतीय कॉन्ट्रॅक्ट अॅक्टनुसार त्याला करारपात्र मानलं जात नाही.

महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title: Gifted Property Deed can a gifted property taken back check details 15 September 2022.