One Nation One Election | 2024 मध्ये 'वन नेशन वन इलेक्शन' अवघड? EVM कमतरतेमुळे निवडणूक आयोगाने मागितली वेळ

One Nation One Election | एक देश एक निवडणुकीसाठी विधी आयोगाची तयारी सुरू आहे. दरम्यान, निवडणूक आयोगाने ही नवी प्रणाली लागू करण्यासाठी एक वर्षाची मुदत मागितली आहे. पुरेशी इलेक्ट्रॉनिक व्होटिंग मशिन (ईव्हीएम) बनविणे अशी अनेक कारणे आयोगाने सांगितली आहेत. सध्या विधी आयोग आपला अहवाल तयार करण्याच्या अंतिम टप्प्यात आहे.

किती EVM आणि यंत्रांची लागणार गरज?
निवडणूक आयोगाने २०२४ आणि २०२९ मध्ये एकाच वेळी निवडणुका झाल्यास किती यंत्रे आहेत, याची माहिती विधी आयोगाला यापूर्वीच दिली आहे. मतदान यंत्राचे कंट्रोल युनिट, बॅलेट युनिट आणि व्हीव्हीपॅट असे तीन भाग असतात. 2024 साठी 11.49 लाख अतिरिक्त कंट्रोल युनिट, 15.97 लाख बॅलेट युनिट आणि 12.37 लाख व्हीव्हीपॅटची आवश्यकता असेल. त्यासाठी ५२०० कोटी रुपये खर्च येणार आहे.

2029 मध्ये निवडणूक आयोगाला 53.76 लाख बॅलेट युनिट, 38.67 लाख कंट्रोल युनिट आणि 41.65 लाख व्हीव्हीपॅटची आवश्यकता असेल. याचे मुख्य कारण म्हणजे मतदान केंद्रे आणि मतदारांची वाढती संख्या.

निवडणूक आयोगाला कशाची चिंता आहे?
सूत्रांच्या हवाल्याने प्रसारमाध्यमांनी दिलेल्या वृत्तानुसार, जागतिक स्तरावर सेमीकंडक्टर आणि चिप्सच्या तुटवड्याबाबत निवडणूक आयोग चिंतेत आहे. विधी आयोगासोबत झालेल्या बैठकीतही निवडणूक आयोगाने हा मुद्दा उपस्थित केल्याचे बोलले जात आहे. प्रत्यक्षात याचा वापर प्रामुख्याने ईव्हीएम आणि व्हीव्हीपॅट म्हणजेच व्हेरिफिकेशन, पेपर ऑडिट ट्रेल मशिनमध्ये केला जातो.

आता विशेष म्हणजे केवळ 2024 मध्ये होणाऱ्या लोकसभा निवडणुकीसाठी निवडणूक आयोगाला जवळपास 4 लाख मशिन्सची गरज आहे. मशीनच्या सध्याच्या गरजेमध्ये विधानसभा निवडणुकीचा समावेश करण्यात आलेला नाही.

विधी आयोगाचे अध्यक्ष कर्नाटक उच्च न्यायालयाचे माजी मुख्य न्यायाधीश ऋतुराज अवस्थी आहेत. लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुका एकाच वेळी घेण्याच्या विचाराला आयोग पाठिंबा देण्याची शक्यता आहे.

सध्याच्या निर्मात्याची (भारत इलेक्ट्रॉनिक्स लिमिटेड आणि इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड) सध्याची वचनबद्धता लक्षात घेता, मतदान यंत्रांचे उत्पादन वाढविण्यासाठी एक वर्षाचा कालावधी लागेल, असे निवडणूक आयोगाला वाटते, असे सूत्रांनी इंडियन एक्स्प्रेसला सांगितले. तसेच, कोविड-19 साथीचे आगमन आणि रशिया-युक्रेन युद्धामुळे सेमीकंडक्टरचा तुटवडा यामुळे ईव्हीएम खरेदीच्या प्रक्रियेवर परिणाम झाला आहे.

यापूर्वीही निवडणूक आयोगाने सेमीकंडक्टरच्या तुटवड्याचा उल्लेख संसदेच्या स्थायी समितीसमोर केला होता. अहवालानुसार, मशिनचे उत्पादन वाढविण्यासाठी खासगी उत्पादकांसोबत जाण्यास ईसीआय चा विरोध आहे. त्यामुळे जनतेचा विश्वास आणि निवडणूक प्रक्रियेच्या विश्वासार्हतेवर मोठा परिणाम होईल, अशी भीती आयोगाला वाटत असल्याचे बोलले जात आहे.

महत्वाचं : म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title : One Nation One Election 2024 ECI 23 October 2023.