लस घेण्यापूर्वी आणि नंतर काय खावे? काय आहे तज्ज्ञांचा सल्ला - सविस्तर वाचा

मुंबई, १ मे | भारतामध्ये आजपासून तिसर्‍या आणि सर्वात मोठ्या लसीकरण टप्प्याला सुरूवात झाली आहे. यामध्ये आता 18 वर्षांवरील सार्‍यांचं लसीकरण सुरू झालं आहे. पण लसीकरणासाठी नोंदणीच्या तुलनेत लसींचा साठा कमी पडत असल्याने अनेक ठिकाणी गोंधळ होत आहे. प्रशासन आणि नागरिक यांच्यामध्ये वाद होणं, नागरिकांना उन्हा तान्हात ताटकळत उभं राहणं आणि अनेकदा प्रतिक्षा करूनही लस न मिळाल्याने निराश होऊन परत जाणं अशी परिस्थिती आहे. त्यामुळे आज मुंबई च्या महापौर किशोरी पेडणेकर यांनी नागरिकांना लसीकरणासाठी घाई, गोंधळ, गडबड न करण्याचं आवाहन केले आहे.

तरूणांसाठी आजपासुन लसीकरण सुरू होणार आहे. आज मुंबई मध्ये 1 ते 6 या वेळेत तरूणांचे 5 हॉस्पिटल मध्ये लसीकरण होणार आहे. पण त्यांनी देखील लसीकरणाच्या मेसेजची वाट पहावी. लसीकरण केंद्रं ही लसींचा पुरवठा मिळाल्यानंतरच खुली केली जातील असं त्यांनी स्पष्ट केल्याने वेळे आधी पोहचून गर्दी न करण्याचं आवाहन करण्यात आले आहे.

दरम्यान लसीचा जास्तीत जास्त फायदा मिळवण्यासाठी लस घेण्यापूर्वी काय खावे आणि काय टाळावे यासारख्या काही गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक आहे.

मद्यपान करणे टाळावे:
जर तुम्ही मद्यपान केले तर लस घेण्यापूर्वी काही दिवस स्वत: ला त्यापासून दूर करा. लस लागू झाल्यानंतर काही दिवसानंतरही अल्कोहोल पिऊ नका. काही लोकांमध्ये लसीचे सामान्य दुष्परिणाम असतात आणि काही लोकांमध्ये ते गंभीर देखील असू शकतात. ताप, डोकेदुखी, थकवा, स्नायू दुखणे आणि उलट्या हे लसीचे सामान्य दुष्परिणाम आहेत. अगदी थोड्या प्रमाणात अल्कोहोल देखील शरीरात निर्जलीकरण वाढवू शकतो, ज्यामुळे सामान्य दुष्परिणाम गंभीर होऊ शकतात.

अल्कोहोल रोगप्रतिकारक यंत्रणेवर दबाव आणते. अल्कोहोल रिसर्च या जर्नलमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासानुसार, संशोधकांना जास्त प्रमाणात मद्यपान आणि कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती यांच्यातील संबंध आढळला. मद्यपान केल्याने जलद आणि गाड झोपेची समस्या उद्भवते.

खाण्याची आणि झोपेची काळजी घ्या:
लस घेण्याच्या आधल्या दिवशी शरीराला संपूर्ण विश्रांती द्या. हे आपल्या रोगप्रतिकार प्रणालीस चांगला प्रतिसाद देईल. लस घेण्यापूर्वी एक दिवस आधी रात्री चांगली झोप घ्या आणि रात्रीच्या जेवणाच्या आहारावर विशेष लक्ष द्या. क्लिनिकल स्लीप मेडिसिन या जर्नलमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासानुसार, फायबरची कमी पातळी (फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य, मसूर, शेंगदाणे आणि बिया) आणि साखर (चरबीयुक्त मांस, दुग्धजन्य पदार्थ आणि मिठाई) शरीरास योग्यप्रकारे बळकट करत नाहीत आणि त्याद्वारे झोपे देखील व्यवस्थित येत नाही. आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की डिनर असे असावे जेणेकरून आपल्याला झटकन आणि चांगली झोप लागावी. लसीकरण होण्यापूर्वी एक दिवस डिनरमध्ये सूप आणि कोशिंबीर खाण्याचा प्रयत्न करा. याशिवाय ब्रोकोली, बीन्स किंवा फ्राय भाज्या खाणे अधिक फायदेशीर ठरेल.

जर तुम्ही रात्रीचे जेवण लवकर केले असेल आणि तुम्हाला झोपायच्या आधी भूक लागली असेल तर त्यादरम्यान ताजी फळे किंवा काजू खा. लक्षात ठेवा की आपण जे काही खाता ते झोपण्यापूर्वी पूर्णपणे पचले आहे. काहीही खाल्ल्यानंतर लगेच झोपायला जाऊ नका, कमीतकमी तीन तासांची अंतर ठेवा. झोपेच्या 6 तास आधी कॉफी पिऊ नका. झोपेच्या आधी द्रव आहार घेऊ नका जेणेकरून आपण मध्यरात्री पुन्हा आणि पुन्हा बाथरूममध्ये जावे लागेल.

हायड्रेटेड रहा:
लस घेण्यापूर्वी आणि नंतर तुम्हाला कसे वाटते हे आपण किती हायड्रेटेड आहात यावर बरेच काही अवलंबून आहे. इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिसिनच्या मते, महिलांना दररोज 2.7 लिटर (11 कपांपेक्षा जास्त) द्रवपदार्थांची आवश्यकता असते आणि पुरुषांना 3.7 लिटर (15 कपांपेक्षा जास्त) द्रवपदार्थ आवश्यक असतात. लस घेण्यापूर्वी, शरीरावर पाण्याची कमतरता येऊ देऊ नका. जर आपण नेहमीचं साध पाणी पिऊ शकत नसाल तर लिंबाचे पाणी प्या. आपण फळे आणि काकडी देखील खाऊ शकता. यामधून देखील शरीरातील पाण्याची कमतरता पूर्ण होते.

धान्याचे सेवन:
ब्रिटीश जर्नल ऑफ न्यूट्रिशनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासामध्ये वैज्ञानिकांनी म्हटले आहे की कोविड च्या प्रतिबंधासाठी चांगल्या खाण्याच्या सवयी आवश्यक आहेत. त्याच वेळी, लस आणि पोषण आहाराच्या परिणामांवर देखील अभ्यास केला गेला आहे, जो अद्याप प्रकाशित झालेला नाही. या अभ्यासानुसार पोषण आणि विरोधी दाहकांसह संपूर्ण धान्य खाल्ल्याने रोगप्रतिकार शक्ती मजबूत होते. लस घेतल्यानंतर बर्‍याच लोकांना दुर्बल वाटते. तथापि, कधीकधी हे तणाव किंवा अगदी वेदनांमुळे देखील होऊ शकते. हे टाळण्यासाठी, लस घेण्यापूर्वी पाणी प्या, द्रव आहार घ्या आणि पोटभर जेवण करा. रक्तातील साखर कमी झाल्यामुळे काहीजणांना चक्कर येते. यासाठी लस घेण्यापूर्वी प्रथिने, फायबर आणि निरोगी चरबीयुक्त आहार घ्या.

अपॉईंटमेंटच्या वेळेवर लक्ष ठेवा:
जर तुम्ही सकाळी लस घेत असाल तर ओट्स, फळे आणि बिया खाऊन नाश्ता करा. जर तुम्ही दुपारी लस घेत असेल तर हिरव्या भाज्या, डाळ आणि कोशिंबीरी खा. जर आपण लस घेण्यास घाबरत असाल आणि तुम्हाला काहीही खावेसे वाटत नसेल तर मग स्मूदी, दही, केळी आणि बेरी खा. आपली इच्छा असल्यास आपण हिरव्या भाज्या आणि फळांचा रस देखील पिऊ शकता. यातून तुम्हाला ऊर्जा मिळेल.

लसीकरणानंतर काय खावे आणि काय खाऊ नये:
काही लोकांना लसीकरणानंतर मळमळ जाणवते. हे टाळण्यासाठी लस लागू झाल्यानंतर अशा गोष्टी खा ज्या सहज पचतात. आपण सूप किंवा नारळ पाणी पिऊ शकता. केळी, टरबूज, तपकिरी तांदूळ किंवा बटाटे खाणे देखील फायदेशीर ठरेल. जर आपल्याला भूक नसेल तर काही वेळाने काहीतरी खाणे चालू ठेवा. लस घेतल्यानंतर तळलेले अन्न, मांस, गोड आणि भाजलेले पदार्थ खाणे टाळा.

News English Summary: To get the most out of the vaccine, it is important to take care of certain things like what to eat and what to avoid before getting vaccinated.

News English Title: Precaution before and after vaccination expert advice news updates.