Health First | जाणून घ्या आरोग्यास उत्तम दूध कोणाचे असते ? गायीचे का म्हैशींचे ?

मुंबई ७ मे : दूध हे बर्‍याच पोषक तत्वांचे भांडार आहे आणि भारतात दूध हा रोजच्या आहाराचा एक महत्त्वाचा भाग मानला जातो. दुधात आढळणारे कार्ब, प्रथिने आणि चरबी आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत, म्हणून प्रत्येकाचाच दूध पिण्यावर भर आहे. अशा परिस्थितीत बर्‍याच वेळा मनात हा प्रश्न येतो की, आपण आरोग्याच्या दृष्टीने पाहिले, तर गायीचे दूध किंवा म्हशीचे दूध यापैकी कोणते दूध शरीरासाठी जास्त फायदेशीर आहे? बरेचदा लोक म्हशीच्या दुधावर जास्त भर देतात, हे गाईच्या दुधापेक्षा देखील महाग आहे. परंतु, बर्‍याच प्रकारे गायीचे दूध देखील आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. अशा परिस्थितीत तुम्हाला माहित आहे का की, गाय आणि म्हैस यापैकी कोणते दूध तुमच्या शरीरासाठी फायदेशीर आहे…

गायीच्या दुधात पाण्याचं प्रमाण असतं अधिक:
ज्या नवजात बालकांना कुठल्याही कारणांनी आईचं दूध मिळत नाही, पिता येत नाही. अशा बाळांना गायीचं दूध पाजलं जातं. जर आपण डाएट कॉन्शियस असाल तर आपण गायीचं दूध प्यावं. जर आपल्याला वजन वाढवायचं आहे आणि अशक्तपणा असेल तर आपण म्हशीचं दूध प्यावं.

गायीचं दूध पातळ असतं आणि यात जवळपास ८८ टक्के पाणी असतं. हेच कारण आहे की गायीचं दूध पचायला हलकं असतं. १०० ग्रॅम गायीच्या दुधात जवळपास ८८ टक्के पाणी असतं, तर म्हशीच्या दुधामध्ये पाण्याचं प्रमाण हे ७० टक्क्यांपर्यंत असतं.

प्रोटीनची कमतरता असेल तर म्हशीचं दूध प्यावं
जर आपल्या शरीरात प्रोटीनची कमतरता असेल तर आपण म्हशीचं दूध प्यावं. गायीच्या दुधाच्या तुलनेत म्हशीच्या दुधामध्ये १० ते ११ टक्के अधिक प्रोटीन असतं. प्रोटीनमुळेच म्हशीचं दूध हे हीट रेजिस्टंट असतं आणि यामुळेच आजारी, वृद्ध आणि नवजात बाळांना म्हशीचं दूध देऊ नये, असं सांगितलं जातं.

म्हशीच्या आणि गायीच्या दुधातील आणखी एक मोठं अंतर म्हणजे कोलेस्ट्रॉल. म्हशीच्या दुधामध्ये गायीच्या दुधाच्या तुलनेनं कोलेस्ट्रॉलचं प्रमाण कमी असतं. म्हणून म्हशीचं दूध हाय बीपी, कोलेस्ट्रॉल, किडनीचे आजार असलेल्या व्यक्तींनी अवश्य प्यावं.

त्याच वेळी जर, आपण दुधामध्ये असलेल्या घटकांच्या आधारावर तुलना केली, तर म्हशीच्या दुधात प्रथिने जास्त असतात. तसेच, जास्त चरबी असल्यामुळे म्हशीच्या दुधातही कॅलरी जास्त असतात. गाईच्या दुधात पाण्याचे प्रमाण अधिक, घनतेचे प्रमाण कमी आणि 90% दूध पाण्यापासून बनलेले आहे. म्हशीच्या दुधात कॅल्शियम, फॉस्फरस, मॅग्नेशियम आणि पोटॅशियम यासारखे खनिज पदार्थ असतात. पोषक घटकांच्या आधारे जाणून घेऊया यातील फरक…

चरबी:
गाईच्या दुधात म्हशीच्या दुधापेक्षा चरबी कमी प्रमाणात असते. याचमुळे, गाईच्या दुधापेक्षा म्हशीचे दूध अधिक जाड असते. गायीच्या दुधात 3-4 टक्के चरबी असते, तर म्हशीच्या दुधात 7-8- टक्के चरबी असते.

प्रथिने:
म्हशीच्या दुधात गाईच्या दुधापेक्षा 10 ते 11 टक्के अधिक प्रथिने असतात. प्रथिने जास्त प्रमाणात असल्याने लहान मुलांना आणि वृद्ध व्यक्तींना म्हशीचे दूध पिण्याचा सल्ला दिला जात नाही.

कोलेस्ट्रॉल:
म्हशीच्या दुधात कोलेस्ट्रॉल कमी असते, म्हणूनच हे पीसीओडी, उच्च रक्तदाब, मूत्रपिंडाच्या समस्या आणि लठ्ठपणामुळे पीडित लोकांसाठी चांगले असल्याचे सिद्ध होते.

News English Summary: Milk is a storehouse of many nutrients and milk is considered an important part of the daily diet in India. The carbs, proteins and fats found in milk are good for health, so everyone is focused on drinking milk. Often people put more emphasis on buffalo milk, which is also more expensive than cow’s milk. But, in many ways, cow’s milk is also good for health. In that case, do you know which of cow’s and buffalo’s milk is beneficial for your body?