पंतप्रधान मोदींच्या अमेरिका भेटीपूर्वी बीजिंगमध्ये अमेरिकेचे परराष्ट्रमंत्री अँटनी ब्लिंकन आणि चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांची भेट

US China Meet | अमेरिकेचे परराष्ट्रमंत्री अँटनी ब्लिंकन यांनी सोमवारी चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांची भेट घेतली. दोन्ही नेत्यांमध्ये बैठक होण्याची शक्यता आधीच व्यक्त केली जात होती आणि ही भेट यशस्वी होण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाची मानली जात होती. या बैठकीच्या एक तास आधी अमेरिकेच्या परराष्ट्र खात्याच्या एका अधिकाऱ्याने यासंदर्भात घोषणा केली. ग्रेट हॉल ऑफ द पीपलमध्ये ही बैठक पार पडली.

ही बैठक झाली नसती, तर वरिष्ठ पातळीवर संवाद पूर्ववत करण्याच्या आणि टिकवून ठेवण्याच्या प्रयत्नांना मोठा धक्का बसला असता. ब्लिंकन आणि चीनच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांमध्ये यापूर्वी झालेल्या बैठकांमध्ये दोन्ही देशांनी चर्चेची तयारी दर्शविली आहे, परंतु आपल्या कठोर भूमिकेतून माघार घेण्याची तयारी दर्शविली नाही.

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांनी पदभार स्वीकारल्यानंतर चीनला भेट देणारे ब्लिंकन हे पहिलेच उच्चस्तरीय अधिकारी आहेत. गेल्या पाच वर्षांत बीजिंगला भेट देणारे ते पहिलेच अमेरिकी परराष्ट्रमंत्री आहेत. यामुळे अमेरिका आणि चीनच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांच्या भेटीची नवी फेरी सुरू होण्याची शक्यता आहे. त्यानंतर येत्या काही महिन्यांत शी आणि बायडेन यांच्यात बैठक होण्याची शक्यता आहे.

याआधी ब्लिंकन यांनी सोमवारी चीनचे वरिष्ठ मुत्सद्दी वांग यी यांच्याशी सुमारे तीन तास चर्चा केली होती, अशी माहिती अमेरिकेच्या एका अधिकाऱ्याने दिली. चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने एका निवेदनात म्हटले आहे की, ब्लिंकन यांचा दौरा अशा वेळी झाला आहे जेव्हा “चीन-अमेरिका संबंध एका गंभीर वळणावर आहेत आणि चर्चा किंवा संघर्ष, सहकार्य किंवा संघर्ष यापैकी एक निवडणे आवश्यक आहे” आणि अशा वेळी संबंध “खालच्या पातळीवर” असण्यासाठी “अमेरिकेच्या चीनबद्दलच्या चुकीच्या समजुतीला” जबाबदार धरले. ज्यामुळे ‘चीनबाबत चुकीची धोरणे आखण्यात आली’.

चीन-अमेरिका संबंधातील बिघाड रोखणे आणि ते निरोगी आणि स्थिर स्थितीत आणणे ही अमेरिकेची जबाबदारी आहे. चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, वांग यांनी “अमेरिकेने चीनकडून धोक्याच्या सिद्धांताचा अतिरेक करणे थांबवावे, चीनवर लादलेले बेकायदेशीर एकतर्फी निर्बंध उठवावेत, तंत्रज्ञानाच्या पातळीवर चीनच्या विकासाचे दडपण थांबवावे आणि चीनच्या अंतर्गत बाबींमध्ये मनमानी हस्तक्षेप करणे टाळावे” अशी मागणी केली. ” परराष्ट्र मंत्रालयाने म्हटले आहे की, ब्लिंकन यांनी “ही स्पर्धा संघर्षात वाढू नये यासाठी संवादाच्या खुल्या माध्यमांद्वारे अमेरिका आणि चीन यांच्यातील स्पर्धेचे जबाबदार व्यवस्थापन करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले.

याआधी रविवारी ब्लिंकन यांनी चीनचे पंतप्रधान किन कांग यांच्याशी सुमारे सहा तास चर्चा केली होती. या बैठकीत दोन्ही बाजूंनी उच्चस्तरीय चर्चा सुरू ठेवण्यावर सहमती दर्शवली. मात्र, दोन्ही देशांमध्ये ज्या मुद्द्यांवरून वाद निर्माण झाला आहे, तो सोडवण्याच्या दिशेने कोणतीही प्रगती झाल्याचे संकेत मिळालेले नाहीत.

ब्लिंकन यांचे वॉशिंग्टन भेटीचे आमंत्रण चीनने स्वीकारल्याचे दोन्ही बाजूंनी सांगितले. ‘चीन-अमेरिका संबंध आतापर्यंतच्या नीचांकी पातळीवर आहेत’, असेही चीनने स्पष्ट केले. असे अमेरिकेच्या अधिकाऱ्यांनी अनेकदा सांगितले आहे. बायडेन आणि जिनपिंग यांनी गेल्या वर्षी बाली येथे झालेल्या बैठकीत ब्लिंकन यांना भेटण्यास सहमती दर्शविली होती. मात्र अमेरिकेच्या हवाई हद्दीत कथित चिनी गुप्तहेर फुगा दिसल्यानंतर ब्लिंकन यांनी फेब्रुवारीमध्ये आपला चीन दौरा रद्द केला होता.

News Title : US Chine meet check details on 20 June 2023.