Income Tax Regime | पगारदारांनो! अजूनही तुमची इन्कम टॅक्स रिजीम बदलू शकता का? काय आहे त्याची पद्धत जाणून घ्या

Income Tax Regime | 1 एप्रिल 2023 च्या सुरुवातीपासून म्हणजेच आर्थिक वर्ष 2023-24 पासून सरकारने नवीन कर प्रणाली डिफॉल्ट केली आहे. याचा अर्थ असा की जर आपण आपल्या नियोक्ताला जुनी कर प्रणाली निवडण्यासाठी औपचारिकपणे सूचित केले नसेल तर आपण आपोआप नवीन कर प्रणालीत टाकले जाईल.

अशा परिस्थितीत तुमची कंपनी नवीन टॅक्स प्रणालीच्या आधारे पगारातून टीडीएस कापून घेईल. या गरजेकडे लक्ष न दिल्याने ज्यांना नव्या करप्रणालीत टाकण्यात आले आहे किंवा जुनी करप्रणाली निवडण्यासाठी वर्षाच्या सुरुवातीला निवडलेला पर्याय बदलायचा असेल तर येथे दिलेली माहिती तुमच्यासाठी आहे.

तुमच्या मालकाचे धोरण काय आहे?
केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळाने (सीबीडीटी) एप्रिल २०२३ मध्ये जारी केलेल्या परिपत्रकात पगारदार कर्मचारी त्याच आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीला निवडलेल्या करप्रणालीत बदल करू शकतो की नाही हे स्पष्ट नाही. म्हणजेच एखाद्या कर्मचाऱ्याने एप्रिल २०२३ मध्ये नवीन करप्रणाली निवडली असेल तर तो फेब्रुवारी २०२४ मध्ये त्यात बदल करून जुन्या करप्रणालीत जाऊ शकतो का, याबाबत परिपत्रक मौन बाळगून आहे.

परंतु टॅक्स तज्ञांचे मत आहे की कर्मचारी त्यांच्या कंपनी किंवा कंपनीच्या धोरणानुसार आर्थिक वर्षातही आपली कर प्रणाली बदलू शकतात. परंतु एखाद्या नियोक्त्याने आपल्या कर्मचार् यांना आर्थिक वर्षात कर प्रणाली बदलण्याची परवानगी दिली नाही तर काय करावे?

ITR भरताना तुम्ही टॅक्स प्रणालीही निवडू शकता
सध्याच्या प्राप्तिकर कायद्यानुसार प्राप्तिकर विवरणपत्र भरताना जुन्या किंवा नव्या करप्रणालीपैकी एकाची निवड करण्याची मुभा आहे. म्हणजेच करदात्याने आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीला टीडीएस वजावटीसाठी कोणती करप्रणाली निवडली असली तरी ते विवरणपत्र भरताना नव्याने करप्रणाली निवडू शकतात.

सीबीडीटीने स्पष्ट केले आहे की, नियोक्ता आपल्या कर्मचाऱ्याला त्याच्या पसंतीच्या कर प्रणालीबद्दल निवडण्यास जो काही पर्याय सांगतो तो टीडीएस कपातीचा उद्देश केला जातो. परंतु प्राप्तिकर विवरणपत्र भरताना निवडलेली करप्रणालीही यापेक्षा वेगळी असू शकते. म्हणजेच जर एखाद्या कर्मचाऱ्याने आपल्या नियोक्त्याला डिफॉल्ट टॅक्स प्रणाली निवडण्यास सांगितले असेल तर तो आयकर विवरणपत्र भरताना जुनी कर प्रणाली निवडू शकतो.

आयटीआर भरताना कर प्रणाली कशी बदलायची?
केंद्र सरकारने 2020 च्या अर्थसंकल्पात प्राप्तिकर कायद्याच्या कलम 115 बीएसी अंतर्गत नवीन कर प्रणाली लागू केली आहे. ज्या करदात्यांकडे कोणतेही व्यावसायिक उत्पन्न नाही, अशा करदात्यांना प्राप्तिकर विवरणपत्र भरताना प्रत्येक आर्थिक वर्षासाठी कर प्रणाली निवडण्याची मुभा या कलमाद्वारे देण्यात आली आहे. पगारदार कर्मचारी दरवर्षी ही निवड करू शकतात, परंतु व्यावसायिक उत्पन्न असलेल्या लोकांना नवीन कर प्रणालीतून बाहेर पडल्यानंतर पुन्हा ही निवड करण्याची परवानगी नाही.

नवीन आयटीआर फॉर्ममध्ये काय दिले आहे
सीबीडीटीने आर्थिक वर्ष 2023-24 (आर्थिक वर्ष 2024-25) साठी आयकर विवरणपत्र फॉर्म जारी केले आहेत. ‘कलम ११५ बीएसी (६) अंतर्गत दिलेला पर्याय निवडून नव्या करप्रणालीतून बाहेर पडायचे आहे का?’, असा प्रश्न या फॉर्ममध्ये विचारण्यात आला आहे. म्हणजेच डिफॉल्ट उत्तर बदलले नाही तर तुम्ही नव्या कर प्रणालीतच राहाल.

पण जर तुम्हाला जुनी करप्रणाली निवडायची असेल तर वर विचारलेल्या प्रश्नाच्या उत्तरात “होय” म्हणजेच “होय” निवडावे लागेल, जेणेकरून आयकर विभागाला समजेल की आपल्याला जुनी करप्रणाली निवडायची आहे. यानंतर जुन्या कर प्रणालीच्या टॅक्स स्लॅबनुसार तुमचे इन्कम टॅक्स लायबिलिटी मोजले जाईल.

व्यावसायिक उत्पन्न असणारे लोक काय करतात?
जर तुम्ही पगारदार वर्गातील नसाल किंवा नोकरीव्यतिरिक्त तुमचे व्यावसायिक उत्पन्न असेल तर तुम्ही नव्या कर प्रणालीतून बाहेर पडून जुन्या कर प्रणालीकडे वळू शकता. परंतु यासाठी प्राप्तिकर विवरणपत्र भरण्याच्या शेवटच्या तारखेपूर्वी कलम 139 (1) अंतर्गत फॉर्म क्रमांक 10-आयईए मध्ये दिलेल्या पर्यायाचा वापर करावा लागेल. पण अशा लोकांना पगारदार वर्गाप्रमाणे दरवर्षी करप्रणाली निवडण्याची मुभा नसते.

करप्रणाली बदलताना या गोष्टी लक्षात ठेवा
प्राप्तिकर विवरणपत्र भरताना नवीन कर प्रणालीतून जुन्या कर प्रणालीकडे वळण्याचा विचार करत असाल तर आपल्याला 31 मार्च 2024 पर्यंत आपली सर्व कर बचत गुंतवणूक आणि खर्च पूर्ण करणे आवश्यक आहे. तरच आर्थिक वर्ष 2023-24 (आर्थिक वर्ष 2024-25) साठी जुन्या कर प्रणालीत उपलब्ध असलेल्या सर्व कर सवलतींचा तुम्ही पुरेपूर लाभ घेऊ शकाल. याशिवाय तुम्हाला या सर्वांचे पुरावेही सुरक्षित ठेवावे लागतील, कारण त्यात तुमच्या मालकाने दिलेला फॉर्म १६ आणि टीडीएस सर्टिफिकेट चा उल्लेख नसेल. त्यामुळे तुम्हाला हे सर्व तपशील आयटीआर फॉर्ममध्ये स्वतंत्रपणे भरावे लागतील आणि प्राप्तिकर विभागाने विचारल्यास सर्व पुरावे द्यावे लागतील.

दुसरीकडे, जर हा बदल जुन्याकडून नवीन कर प्रणालीत केला गेला तर आपल्याला जुन्या व्यवस्थेत उपलब्ध असलेल्या सर्व सवलतींच्या तुलनेत केवळ दोनच वजावट मिळू शकतात – पहिली, वेतन किंवा पेन्शनमधून मानक वजावट आणि दुसरे, एनपीएस रे टियर -1 खात्यात नियोक्त्याचे योगदान. या दोन्ही सवलती जुन्या करप्रणालीतही आहेत, त्यामुळे तुम्ही आधी जुनी व्यवस्था निवडली असली तरी त्यांचा उल्लेख तुमच्या फॉर्म १६ मध्ये असावा.

महत्वाचं : म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title : Income Tax Regime for salaried peoples check details 14 February 2024.