Home Loan RBI Rules | तुम्ही गृहकर्ज घेतलंय? गृहकर्जाची परतफेड केल्यावर बँकेने ही चूक केल्यास तुम्हाला प्रतिदिन रु. 5000 भरपाई मिळणार

Home Loan RBI Rules | आजच्या युगात गृहकर्ज घेऊन घर बांधणे किंवा फ्लॅट खरेदी करणे सामान्य आहे. बँका असोत किंवा बिगर वित्तीय बँका, त्यांना कर्जाच्या बदल्यात आपल्या मालमत्तेची कागदपत्रे गहाण म्हणून जमा करावी लागतात. अनेकदा लोक जंगम किंवा स्थावर मालमत्ता गहाण ठेवतात. त्याचबरोबर कर्ज फेडल्यानंतर तुम्ही बँकेत जमा केलेली आपल्या मालमत्तेची कागदपत्रे परत देण्यास बँका किंवा बिगर वित्तीय बँका सातत्याने दिरंगाई करत असल्याचेही दिसून आले आहे.

कर्जाची परतफेड – आरबीआय अधिसूचना जारी

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (आरबीआय) १३ सप्टेंबर रोजी अधिसूचना जारी करून कर्ज देणाऱ्या संस्थांना कर्जाची परतफेड केल्यानंतर ३० दिवसांच्या आत जंगम किंवा स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे परत करण्याचे निर्देश दिले आहेत. जर बँकांनी तसे केले नाही तर त्यांना दर 1 दिवसाच्या विलंबासाठी ग्राहकाला 5000 रुपयांचा दंड म्हणून भरपाई द्यावी लागेल. आरबीआयच्या वेबसाईटवर ही अधिसूचना जारी करण्यात आली आहे.

मालमत्तेची कागदपत्रे गहाण ठेवण्याच्या बदल्यात दिलेल्या कर्जाची परतफेड केल्यानंतर कागदपत्रे परत करण्याची कालमर्यादा व ठिकाण कर्ज मंजुरी पत्रातच नमूद करावे, असे मध्यवर्ती बँकेने म्हटले आहे. रिझर्व्ह बँकेच्या या निर्देशाची अंमलबजावणी १ डिसेंबर २०२३ पासून सुरू होणार आहे. कर्जदारांच्या हक्कांचे रक्षण करण्यासाठी आणि कर्ज प्रक्रियेत सुधारणा करण्यासाठी रिझर्व्ह बँकेने हे निर्देश दिले आहेत.

फेअर प्रॅक्टिस कोड अंतर्गत ही मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करण्यात आल्याचे रिझर्व्ह बँकेचे म्हणणे आहे. बँकेने दिलेल्या माहितीनुसार, कर्जदाराला जवळच्या शाखेत जाऊन आपली कागदपत्रे काढण्याची किंवा जवळच्या केंद्रातून ही कागदपत्रे काढण्याची सुविधा देण्यात आली आहे.

आरबीआयच्या सूचना काय आहेत?

१. विनियमित संस्था म्हणजेच बँका किंवा एनबीएफसी सर्व मूळ जंगम / स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे जारी करतील आणि कर्ज खात्याची पूर्ण परतफेड / सेटलमेंट झाल्यानंतर 30 दिवसांच्या कालावधीत कोणत्याही रजिस्ट्रीमध्ये नोंदणीकृत शुल्क काढून टाकतील.
२. कर्जदाराला त्याच्या आवडीनुसार मूळ जंगम/स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे ज्या बँकिंग आऊटलेट/शाखेत कर्ज खाते चालविले गेले होते किंवा ज्या विनियमित संस्थांच्या इतर कोणत्याही कार्यालयातून कागदपत्रे उपलब्ध आहेत, तिथून गोळा करण्याचा पर्याय देण्यात येणार आहे.
३. जारी करावयाच्या कर्ज विभाग पत्रात मूळ जंगम/स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे परत करण्याची कालमर्यादा आणि स्थान नमूद केले जाईल.
४. एकमेव कर्जदार किंवा संयुक्त कर्जदाराचा अपघाती मृत्यू झाल्यास, कायदेशीर वारसांना मूळ जंगम / स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे परत करण्यासाठी विनियमित संस्थांकडे एक सुनियोजित प्रक्रिया असेल. अशी प्रक्रिया ग्राहकांच्या माहितीसाठी इतर तत्सम धोरणे आणि कार्यपद्धतींसह विनियमित संस्थांच्या वेबसाइटवर देखील प्रदर्शित केली जाईल.

उशीर झाल्यास नुकसान भरपाई द्यावी लागेल

कर्जदाराने संपूर्ण कर्ज फेडल्यानंतर ३० दिवसांपर्यंत बँकांनी मूळ कागदपत्र परत करण्यास विलंब केल्यास किंवा कर्जाची पूर्ण परतफेड किंवा सेटलमेंट झाल्यानंतर ३० दिवसांपेक्षा जास्त काळ संबंधित रजिस्ट्रीकडे चार्ज कन्फर्मेशन फॉर्म दाखल करण्यात अपयशी ठरल्यास अशा विलंबाच्या कारणांची माहिती ग्राहकांना द्यावी लागेल. जर बँक किंवा एनबीएफसीला उशीर झाला असेल तर त्यांना कर्जदारांना दररोज 5,000 रुपये दराने नुकसान भरपाई द्यावी लागेल.

कागदपत्रांचे नुकसान किंवा नुकसान झाल्यास

अंशत: किंवा पूर्णपणे मूळ जंगम किंवा स्थावर मालमत्तेच्या कागदपत्रांचे नुकसान किंवा नुकसान झाल्यास, बँका किंवा एनबीएफसी कर्जदारांना कागदपत्रांच्या डुप्लिकेट किंवा प्रमाणित प्रती मिळविण्यात मदत करतील आणि खर्च उचलतील. तथापि, अशा प्रकरणांमध्ये, प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी विनियमित संस्थांना 30 दिवसांचा अतिरिक्त कालावधी उपलब्ध असेल आणि विलंब कालावधीची भरपाई त्यानंतर (म्हणजे एकूण 60 दिवसांच्या कालावधीनंतर) मोजली जाईल. या निर्देशांनुसार देण्यात आलेल्या नुकसानभरपाईमुळे कर्जदाराच्या कोणत्याही लागू कायद्यानुसार इतर नुकसानभरपाई मिळण्याच्या अधिकारावर परिणाम होणार नाही.

तो कोणत्या तारखेपासून लागू होईल?

१ डिसेंबर २०२३ रोजी किंवा त्यानंतर मूळ जंगम किंवा स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे जाहीर करावयाची असतील अशा सर्व प्रकरणांना हे निर्देश लागू होतील. बँकिंग रेग्युलेशन अॅक्ट 1949 चे कलम 21, 35 ए आणि 56, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया अॅक्ट 1934 चे कलम 45 जेए आणि 45 एल आणि नॅशनल हाऊसिंग बँक अॅक्ट 1987 च्या कलम 30 ए अंतर्गत हे निर्देश जारी करण्यात आले आहेत.

Disclaimer | म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते.  शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title : Home Loan RBI Rules property documents within 30 days 13 September 2023.