My Gratuity Money | ग्रॅच्युइटीचे पैसे घ्याल, पण ग्रॅच्युइटीवरील टॅक्सचे नियम आणि ग्रॅच्युइटीचे सूत्र माहिती आहे? नुकसान नको तर वाचा..

My Gratuity Money | कोणत्याही कर्मचाऱ्याला पाच वर्षे काम केल्यानंतर निवृत्त झाल्यावर किंवा नोकरी बदलताना ग्रॅच्युईटीची रक्कम दिली जाते कारण सलग पाच वर्षांनंतर तो कर्मचारी ग्रॅच्युइटीच्या रकमेसाठी पात्र ठरतो. ग्रॅच्युईटीची रक्कम कंपनीकडून कर्मचाऱ्याला दीर्घकाळ कंपनीत सतत चांगली सेवा देण्याच्या बदल्यात बक्षीस म्हणून दिली जाते.

ग्रॅच्युइटीची रक्कम किती असेल, हे एका सूत्रानुसार ठरवले जाते. मात्र, कंपनीची इच्छा असेल तर ती ठरवून दिलेल्या रकमेपेक्षा जास्त रक्कमही भरू शकते. बराच काळ काम केल्यानंतर कर्मचाऱ्यांना चांगल्या प्रमाणात ग्रॅच्युइटी मिळते, जी त्यांच्या गरजा भागवण्यासाठी उपयुक्त ठरते. पण ग्रॅच्युइटीची रक्कम करपात्र आहे की करमुक्त आहे? याबद्दल अनेकांना माहिती नसते.

ग्रॅच्युइटीवरील टॅक्सचे नियम
ग्रॅच्युइटीसाठी ठरवून दिलेल्या सूत्रानुसार तुम्ही जी काही रक्कम कमवाल ती करमुक्त असते. त्याशिवाय जी काही रक्कम असेल, त्यावर कर आकारला जातो. नियमानुसार २० लाखरुपयांपेक्षा अधिक ग्रॅच्युइटीच्या रकमेवर करसवलत देता येत नाही. जरी ते सूत्रानुसार जास्त बसले तरी चालेल.

ग्रॅच्युइटीचे सूत्र काय आहे?
ग्रॅच्युइटी – (अंतिम वेतन) x (कंपनीत किती वर्षे काम केले) x (१५/२६) मोजण्याचे एक सूत्र आहे. अंतिम वेतन म्हणजे आपल्या गेल्या १० महिन्यांच्या पगाराची सरासरी. या वेतनात मूळ वेतन, महागाई भत्ता आणि कमिशनचा समावेश आहे. महिन्यातील रविवारचे ४ दिवस आठवडा सुटी असल्याने २६ दिवसांची मोजणी करून १५ दिवसांच्या आधारे ग्रॅच्युईटी मोजली जाते.

ग्रॅच्युइटीचे नियम
१. खासगी किंवा सरकारी कंपनीत १० किंवा त्यापेक्षा जास्त लोक काम करत असतील तर त्या कंपनीने सर्व कर्मचाऱ्यांना ग्रॅच्युईटीचा लाभ द्यावा. कंपनीव्यतिरिक्त दुकाने, खाणी, कारखाने या नियमाच्या कक्षेत येतात. परंतु कोणताही कर्मचारी सलग ५ वर्षे त्या कंपनीत काम केल्यानंतरच हमीस पात्र ठरतो. नोकरी १० किंवा २० वर्षांची असेल तर चांगल्या प्रमाणात ग्रॅच्युइटी मिळते, जेणेकरून ती व्यक्ती आपल्या सर्व जबाबदाऱ्या पार पाडू शकेल.

२. एखादी व्यक्ती पूर्ण पाच वर्षे कंपनीत काम करत नसली तरी कर्मचाऱ्याने कंपनीत ४ वर्षे ८ महिने काम केले असले तरी त्याची नोकरी पूर्ण ५ वर्षे मानली जाते. अशा वेळी त्याला ५ वर्षांनुसार ग्रॅच्युइटीची रक्कम मिळते. मात्र, ग्रॅच्युइटी ४ वर्षे आणि ८ महिन्यांपेक्षा कमी कालावधीत मिळत नाही.

३. नोकरीदरम्यान एखाद्या कर्मचाऱ्याचा मृत्यू झाल्यास त्याच्या ग्रॅच्युइटी खात्यात जमा होणारी संपूर्ण रक्कम त्याच्या नॉमिनीला दिली जाते. अशा वेळी किमान ५ वर्षे काम करण्याची अट लागू होत नाही.

४. जेव्हा कंपनी किंवा संस्था ग्रॅच्युइटी कायद्यांतर्गत नोंदणीकृत नसते, तेव्हा कर्मचारी ग्रॅच्युइटी कायद्याखाली येत नाहीत. अशा परिस्थितीत ग्रॅच्युइटी द्यायची की नाही, हा कंपनीचा निर्णय आहे. पण तरीही कंपनीला एखाद्या कर्मचाऱ्याला ग्रॅच्युईटी द्यायची असेल तर त्याचे सूत्र वेगळे आहे. अशा परिस्थितीत ग्रॅच्युईटीची रक्कम प्रत्येक वर्षाच्या अर्ध्या महिन्याच्या पगाराएवढी असेल. परंतु महिनाभर काम ाचे दिवस २६ दिवस नव्हे तर ३० दिवस मानले जातील.

महत्वाचं : तुम्हाला हा लेख/बातमी आवडली असेल तर नक्की शेअर करा आणि महाराष्ट्रनामाला फॉलो करा. तसेच शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसंदर्भात तज्ज्ञांनी दिलेल्या सल्ल्याशी आमचा काहीही संबंध नाही. शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. शेअर खरेदी/विक्री हा बाजार तज्ज्ञांचा सल्ला आहे. म्युच्युअल फंड आणि शेअर बाजारातील गुंतवणूक ही जोखमींवर आधारित असते. त्यामुळे कोणत्याही आर्थिक नुकसानीस महाराष्ट्रनामा डॉट कॉम जबाबदार राहणार नाही.

News Title: My Gratuity Money applicable tax rules check details on 28 February 2023.